Πρωτογενής πρόληψη κατά των εξαρτήσεων στη Λήμνο

  Θεόδωρος  Ι.  Μπαβέας

 Κέντρο  πρόληψης .ΠΟΛΙΟΧΝΗ

Στην  Μυρίνα εδώ και 6 χρόνια λειτουργεί  το Κέντρο Πρόληψης κατά των εξαρτήσεων και κατά των Ναρκωτικών ,όπως λεγόταν παλιότερα, ενώ σήμερα έχει μετονομαστεί ως Κέντρο κατά των  εξαρτήσεων και προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας 

 Είναι αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία με βασικούς εταίρους την αυτοδιοίκηση και την Νομαρχία όταν λειτούργησε το 2006 , ενώ σήμερα είναι ο Δήμος  Λήμνου ,η Περιφέρεια, ο Δήμος Αγ .Ευστρατίου και άλλοι φορείς  ενώ χρηματοδοτείται  από το υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο εσωτερικών  και επιστημονικά  ελέγχεται από τον ΟΚΑΝΑ   Το κέντρο στελεχώνεται από  εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό :2 ψυχολόγους και μια κοινωνική λειτουργό με συγκεκριμένο επιστημονικό έργο   και 1 διοικητική υπάλληλο

Το κέντρο αυτό απευθύνεται στον υγιή πληθυσμό και κυρίως στους γονείς , τους εκπαιδευτικούς και την νεολαία και όχι  στους χρήστες τους οποίους μπορεί όμως να βοηθήσει παραπέμποντας τους σε ειδικά κέντρα απεξάρτησης εκτός Λήμνου και εφόσον αυτοί το θέλουν

Ήταν φυσικό αρχικά το κέντρο να αντιμετωπίσει με φοβία και δυσπιστία από ορισμένους συμπολίτες  μας οι οποίοι κρυμμένοι πίσω από την άγνοια  και την αδιαφορία έκαναν σχόλια χωρίς να ξέρουν ότι η πρόληψη  δεν είναι άμεσα μετρήσιμο μέγεθος  ώστε γρήγορα  να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της.

Όμως με την λειτουργία του κέντρου και την επιστημονική προσφορά του σε διαφορές κοινωνικές ομάδες στο νησί μας , κατόρθωσε να καταξιωθεί στη τοπική κοινωνία και σήμερα ,παρά τα οικονομικά πρόβλημα που αντιμετώπισε, να αποτελεί  αξιόλογη μονάδα  πρωτογενούς πρόληψης κατά των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας  για την κοινωνία μας

Η πρόληψη και η ενημέρωση για τις εξαρτήσεις είναι επίπονη εργασία που χρειάζεται ειδική μεθοδολογία ενημέρωσης για την προσέγγιση των νέων και των γονέων γιατί θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να αποκτήσουν εμπιστοσύνη απέναντι στο επιστημονικό προσωπικό και στο βιωματικό τρόπο προσέγγισης .

Ελάχιστοι  ισχυρίζονται ότι δεν είναι απαραίτητο το κέντρο στο νησί μας πιστεύοντας  ότι ο κίνδυνος από τις εξαρτήσεις και τις προβληματικές  στάσεις και συμπεριφορές  είναι ελάχιστος, λένε ότι δεν χρειάζεται να υπάρχει το κέντρο ενώ δεν γνωρίζουν τη δραστηριότητά του και  θεωρούν ότι υπολειτουργεί. Δυστυχώς υπάρχουν και πολλοί που νομίζουν ότι γνωρίζουν πολλά ενώ ουδέποτε έχουν ενημερωθεί και αυτοί είναι  που παραπληροφορούν.

Η κριτική και η αξιολόγηση για ένα τέτοιο χώρο είναι αναγκαία  και επιβάλλεται, άλλο όμως κριτική και άλλο παραπληροφόρηση και μάλιστα για ένα τομέα ενημέρωσης που είναι απαραίτητος στους γονείς και την νεολαία.

Οι πολίτες και μόνο στο άκουσμα των λέξεων εξάρτηση και ναρκωτικά παθαίνουν φοβία ενώ αυτό το ιατρό κοινωνικό πρόβλημα που είναι πολύ σοβαρό, είναι μέσα στην κοινωνία, είναι διπλά μας,  Πιστεύουν ότι δεν τους αφορά και ότι εάν έλθουν σε επαφή με την επιστημονική ομάδα του κέντρου είναι κοινωνικός στιγματισμός ,μέσα δυστυχώς σε μια κοινωνία που υποκρίνεται και θέλει να πολεμά με ψευδαισθήσεις  την αλήθεια και την πραγματικότητα 

Η πρόληψη  για τον συγκεκριμένο χώρο της χρήσης και της εξάρτησης  δεν έχει γίνει κατανοητή και από μορφωμένους ανθρώπους , από διάφορους φορείς  ακόμη και από ορισμένους γιατρούς οι όποιοι θεωρούν ότι καταξιώνονται στην κοινωνία μονό μέσα από την θεραπευτική ιατρική και όχι από την πρόληψη

 Η πρόληψη κατά των εξαρτήσεων είναι δράση που σκοπό έχει με την μεταφορά γνώσεων και την καλλιέργεια προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων να ενδυναμώσει την προσωπικότητα των νέων αναδεικνύοντας αξίες  και  το αίσθημα της προσωπικής ευθύνης ,για αυτό σεβασμό , για αυτοκριτική και αυτογνωσία  ώστε το άτομο να μπορεί  να ελέγξει και να αντίδραση στην χρήση και την εξάρτηση από αλκοόλ τον, καπνό, και τις  εξαρτησιακές συμπεριφορές

  Πρέπει η γνώση αυτή να ενσωματωθεί στην καθημερινότητα της ατομικής υγιεινής της νεολαίας  μαζί με την σωστή διατροφή και την άσκηση,  που αποτελούν τους βασικούς παράγοντες στην διατήρηση της υγείας του ανθρώπου

 Πρέπει επιτέλους οι πολίτες και κυρίως οι κοινωνικοί φορείς να κατανοήσουν τι είναι η Πρωτογενής πρόληψη η οποία απευθύνεται στον υγιή πληθυσμό τι είναι η Δευτερογενής πρόληψη και απεξάρτησης η οποία απευθύνεται σε  χρήστες που θελουν με την δική τους θέληση να θεραπευτούν ,και τέλος τι είναι κοινωνική επανένταξη για να μην υπάρχει όπως παρακολουθώ σύγχυση και το κυριότερο άγνοια και πανικός

Η επιστημονική ομάδα και εγώ προσωπικά ως γιατρός έχουμε πολλές φόρες έχουμε αναφέρει σε ομιλίες και σε κατ¨ ιδίαν συζητήσεις σε ομάδες γονέων και νέων καθώς και στα τοπικά ραδιόφωνα λέγοντας για  αυτόν τον συγκεκριμένο διαχωρισμό  ώστε να  επιτύχουμε να πείσουμε ορισμένους  οι  όποιοι αρχικά  ήταν δύσπιστοι, τι είναι πρόληψη.

 Λυπηρό είναι η αμφισβήτηση του κέντρου από ορισμένους φορείς και πολίτες  που καταλογίζουν ίσως ευθύνη στο κέντρο ή και αδιαφορία  γιατί άκουσαν ότι κάπου κάποιοι είναι χρήστες  γιατί πιστεύουν ότι δεν έγινε τίποτα από το κέντρο ώστε να μην παρουσιάζονται χρήστες, Αυτό είναι το πρόβλημα για το οποίο  χρειάζεται συστηματική ενημέρωση των γονέων και των νέων 

  Πρέπει όλοι οι πολίτες να σταθούμε δίπλα στο κέντρο πρόληψης  και κυρίως οι γονείς οι όποιοι φοβούνται ότι θα στιγματιστούν σε ενδεχόμενη συνεργασία με το κέντρο πρόληψης , πρέπει να πειστούν ότι δεν στιγματίζονται, ότι καλό είναι να ενημερωθούν ,να αλλάξουν στάση και συμπεριφορά, να καλλιεργήσουν δεξιότητες και να αποκτήσουν γνώσεις  και τεχνικές, τέτοια εφόδια ώστε να είναι οι εκπαιδευτές  για τα παιδιά τους τα οποία ζουν σε μια αγχωτική κοινωνία που η ελπίδα και το όραμα για το μέλλον  γίνεται χάος.

Τέλος παρά τα όσα ακούγονται από άγνοια και έλλειψη ενημέρωσης  πολλοί συμπολίτες μας  έχουν συμμετάσχει μέχρι σήμερα και έχουν ωφεληθεί σε ομάδες γονέων ,εκπαιδευτικών και νέων και σε δράσεις για την ευρύτερη κοινότητα καθώς και σε επίπεδο ατομικών ραντεβού και το κέντρο πλέον έχει γίνει απαραίτητο στο νησί μας τουλάχιστον για όσους μέχρι τώρα συνεργάζονται με αυτό. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παροχή υπηρεσιών είναι δωρεάν στους πολίτες και τηρείται απόλυτη εχεμύθεια.

Επομένως, για να γίνει ακόμα πιο σαφής η δράση του συγκεκριμένου χώρου προαγωγής ψυχικής υγείας χρειάζεται μακροχρόνια προσπάθεια ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ με συγκεκριμένες δράσεις σε βιωματικές μικρές ομάδες γονέων  και νέων  γιατί προασπίζεται έτσι ο υγιής πληθυσμός ο όποιος με γνώση και αυτοκριτική να απορρίπτει  την χρήση και την εξάρτηση από την ζωή της νεολαίας  για να μη ζήση ποτέ στο ψεύτικο κόσμο των εξαρτήσεων.

Νοέμβριος 2011