Προληπτική Ιατρική

Θεόδωρος  Ι .Μπαβέας

Η πρόληψη  αφορά  όλα εκείνα τα νοσήματα  που  η ιατρική επιστήμη, μετά από έρευνα και μελέτη τα αποκαλεί ΠΡΟΛΗΨΗΜΑ νοσήματα όπως είναι  (καρκίνος, καρδιακές παθήσεις τροχαία AIDS ,ναρκωτικά κ.α. )ενώ παράλληλα προσπαθεί και στοχεύει στον περιορισμό της καταστροφής του περιβάλλοντος και συμβάλει  στην αναβάθμιση του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, με σκοπό την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος ,και την διαμόρφωση και την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών  στάσεων και συμπεριφορών  διαβίωσης  από τους πολίτες 

 Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την πρωτογενή πρόληψη και φροντίδα και κυρίως μέσα από την αγωγή υγείας . Όλοι οι γιατροί σαν εξέχοντα μέλη μιας κοινωνίας πρέπει να συμβάλουν στην προαγωγή της υγείας συμμετέχοντας στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος,  και με την ενημέρωση,  την μετάδοση εκλαϊκευμένων  γνώσεων, να πληροφορήσουν τον πληθυσμό για τους παράγοντες που έχουν βλαπτική επίδραση στην υγεία των πολιτών .

Οι πολίτες πρέπει να είναι ικανοί να επιδιώκουν και να επιζητούν  τον έλεγχο  σε ότι αφορά την υγειά τους, να πηγαίνουν προληπτικά σε τακτικά χρονικά διαστήματα  στον γιατρό ,και να συμμετέχουν ουσιαστικά στα προγράμματα πρόληψης και ενημέρωσης όπως αυτά που έχει προγραμματίσει το Υπουργείο υγείας πχ έλεγχος μαστού -τεστ Παπανικολάου –προστάτης PSA-έλεγχος έντερου  - θώρακος - μικροβιολογικές εξετάσεις  . Πρέπει να πείσουμε τα άτομα ότι η υγεία  είναι  συντελεστής της καθημερινής μας  ζωής και για αυτό πρέπει  να αυτό- προστατεύονται οι πολίτες  συμμετέχοντας στην προαγωγή  υγείας , η οποία όπως αναφέρει  η παγκόσμια οργάνωση υγείας  είναι η διαδικασία μέσα στην οποία  τα άτομα γίνονται ικανά να αναπτύξουν τον έλεγχο πάνω στην υγεία τους να την βελτιώνουν. και κυρίως να την προστατεύσουν

Η προαγωγή υγείας είναι μια  πολύπλοκη δράση, είναι μια ευρύτερη δραστηριότητα στο χώρο της υγείας και της κοινωνίας , δεν είναι μια απλή ιατρική υπηρεσία, γιατί  απευθύνεται στο σύνολο του πληθυσμού ,μέσα στα πλαίσια της καθημερινής ζωής, και όχι  σε μεμονωμένα άτομα που  διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν δηλ απευθύνεται σε  ολόκληρο τον πληθυσμό ,έτσι ώστε να    προστατεύει την Δημόσια υγεία.Φροντίζει επίσης τα άτομα να αναλαμβάνουν υπεύθυνο δράση για την προστασία της υγείας τους, αυτό επιτυγχάνεται με την σωστή ενημέρωση από ειδικούς επιστήμονες, και όχι μέσω πληροφοριών που  υποβαθμίζουν την ιατρική ,την υγιεινή, και  δημιουργούν αναστάτωση και πανικό μέσα από την ανευθυνότητα και την παραπληροφόρησηΤην  ευθύνη για την σωστή και υπεύθυνη ενημέρωση έχουν οι γιατροί οι οποίοι πρέπει παράλληλα με την θεραπευτική  ιατρική  να  ασχολούνται και με την πρόληψη

Η ανάγκη  αυτή οδήγησε τους  επιστήμονες από πολλά χρόνια πριν  να δημιουργήσουν  την ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ  ΙΑΤΡΙΚΗ    καθώς και την κοινωνική ιατρική και την ιατρική της εργασίας  η οποία έχει σαν σκοπό την εφαρμογή της  πρωτογενούς  και  δευτερογενούς  πρόληψης και την προστασία των εργαζομένων από εργασιακά και εργατικά νοσήματα και ατυχήματα .Η πρωτογενής πρόληψη  με την προαγωγή υγείας προσπαθεί,  με την έρευνα, την ενημέρωση  και τον προγραμματισμό , να καταγράψει τους  βλαπτικούς παράγοντες  που δημιουργούν νοσηρές  καταστάσεις .και να δώσει λύσεις προστασίας  Η δευτερογενής πρόληψη ασχολείται  με  τον προ συμπτωματικό έλεγχο δηλ  εντοπίζει και μελετά  τα πρώτα συμπτώματα   και ανακαλύπτει παθολογικές περιπτώσεις  σε αρχικά σταδία οι οποίες  με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή  θεραπεύονται.

 Σήμερα , η ανθρώπινη συμπεριφορά ο αγχώδης  τρόπος επιβίωσης  το φυσικό ,και κοινωνικό περιβάλλον, οι διατροφικές συνήθειες και εκτροπές, η μη άθληση  το οινόπνευμα  τα ναρκωτικά ,η εξάρτησης σε όλες τις μορφές, η ταχύτητα  γνωρίζουμε  ότι είναι σημαντικοί παράγοντες, στην αιτιολογία και την επιδημιολογία πολλών νοσημάτων με μεγάλη θνησιμότητα ,όπως τα καρδιαγγειακά , ο καρκίνος  ναρκωτικά  τροχαία , AIDS  .και για τα οποία η πρόληψη  είναι  ουσιαστική  και η αγωγή υγείας απαραίτητη για τις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες .Η προληπτική ιατρική  έχει πλέον καταξιωθεί στο επιστημονικό πεδίο της ιατρικής γιατί συμβάλει τα μέγιστα στην προαγωγή  προγραμμάτων πρόληψης στο υγιή πληθυσμό έτσι ώστε η πρόληψη να προασπίζει και να βοηθά  τα διάφορα συστήματα υγείας  σε όλες τις χώρες του κόσμου  Μέσα λοιπόν από την προληπτική ιατρική μπορεί  να εξηγήσουμε τι σημαίνει αγωγή υγείας  

 Η αγωγή υγείας  μπορεί να ορισθεί η διαδικασία  εκείνη που βοηθάει τα άτομα να παίρνουν αποφάσεις ,να υιοθετούν συμπεριφορές και να  ενεργούν σύμφωνα με τις ανάγκες που επιβάλλει η προάσπιση, και  η προαγωγή  της υγείας τους ,να ακλουθούν κανόνες και αρχές που θέλουν και μπορούν να εφαρμόσουν για την υγεία τους

 Διαφέρει από  την προπαγάνδα ,γιατί  η προπαγάνδα δεν αναλύει το περιεχόμενο του θέματος και δεν εξηγεί τους λόγους που υπαγορεύουν μια αλλαγή στις συνήθειες, στην  συμπεριφορά του ατόμου

.Ο όρος  υγειονομική  διαφώτιση  εκρίθη ακατάλληλος , γιατί η έννοια διαφώτιση  αναφέρεται στην ενημέρωση κάποιου που  βρίσκεται σε πλάνη και άγνοια, και  δεν επικεντρώνεται  στην προσπάθεια της αλλαγής της στάσης και της συμπεριφοράς του  ατόμου. Η διαφώτιση χρησιμοποιείτο σε εποχές που  βασική επιδίωξη ήταν να εκρίζωση της μαγείας , των προλήψεων και  η καταπολέμηση της μεγάλης άγνοιας του πληθυσμού.

Είναι λοιπόν πρωτεύον η πολιτεία με τους λειτουργούς και το προσωπικό υγειάς να προάγει την αγωγή Υγείας γιατί με την γνώση δημιουργείται αίσθημα ευθύνης στους πολίτες και διότι με την γνώση περιορίζεται ο πανικός     

  Φεβρουάριος 2012