Οικονομία- Οικολογία - Δημοκρατία.

Η διεθνής οικονομική κρίση σήμερα μονοπωλεί το ενδιαφέρον κάθε ανθρώπου. Λίγο πριν,  οι οικονομολόγοι είχαν συνδέσει κάθε οικονομική κρίση με το περιβάλλον και παρουσίαζαν αναλυτικά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη διεθνή οικονομία και κατά συνέπεια στον κόσμο.

Επιστήμονες και οικολογικές οργανώσεις παραδέχονται ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί την μεγαλύτερη και ευρύτερη αποτυχία του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου. Ύστερα ήρθε η κρίση και η πράσινη οικονομία ήρθε στο προσκήνιο ως μόδα για κάποιους και ως πρακτική για κάποιους άλλους.

Στις ΗΠΑ, ο Ομπάμα διέθεσε 167 δις δολάρια για την παραγωγή καθαρής ενέργειας έναντι 27 δις δολαρίων που αντιστοιχούσαν στο περσινό προϋπολογισμό, ενώ 

άλλα 60 δις δολάρια δόθηκαν για τη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας. Στη σύνοδο του ΟΗΕ στην Κοπεγχάγη για τη κλιματική αλλαγή τέθηκε επιτακτικά η ανάγκη για την υιοθέτηση ενός πράσινου συμφώνου που θα απαιτείται το 4% του παγκόσμιου ΑΕΠ, περίπου 750δις δολάρια, για την ανανέωση με πράσινη ενέργεια της αειφόρας γεωργίας, την ανάπτυξη των μεταφορών και τέλος την ενεργειακή επάρκεια. Βασικοί στόχοι που τίθενται είναι η μείωση των εκπομπών θερμοκηπίου κατά 65% ως το 2050,η εξοικονόμηση ενέργειας και η διαχείριση της ενεργειακής ζήτησης.

Η στροφή προς την πράσινη οικονομία παρατηρείται πιο έντονα μετά την οικονομική κρίση, καθώς υπάρχει ένα τεράστιο απόθεμα σταθερού υλικού στην κοινωνία. Υπάρχει τόσο αλουμίνιο και ατσάλι που θα μπορούσε να ανακυκλώνεται για να υποστηρίζει την οικονομική ανάπτυξη για ακόμη 400 χρόνια. Είναι ήδη εδώ, δεν είναι στα βουνά ή στο υπέδαφος και μπορούμε να το ανακυκλώσουμε και να το χρησιμοποιήσουμε.

Η επένδυση στην πράσινη ανάπτυξη μπορεί να στηρίζει μία οικονομία. Τι σημαίνει όμως πράσινη ανάπτυξη? Σημαίνει ότι υποκαθιστούμε διαδικασίες που ήταν επιβαρυντικές στο περιβάλλον με νέες διαδικασίες φιλικές προς το περιβάλλον. Στα οικονομικά υπάρχει η έννοια CREATIVE DISTRUCTION της δημιουργικής καταστροφής. Δημιουργική Καταστροφή σημαίνει ότι φτιάχνουμε νέα πράγματα και αντικαθιστούμε τα παλιά. Ο στόχος των πράσινων επενδύσεων (ο πόλεμος λειτουργούσε κάπως έτσι) και της πράσινης ανάπτυξης είναι να δημιουργήσει αυτή την αλλαγή-ανάγκη αλλά σε οικονομίες αγοράς πρέπει να ξεκινήσει από μόνη της.

Όπως είδαμε παραπάνω, οι ΗΠΑ διαθέτουν 60 δις δολάρια για την δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας, ενώ υπολογίζεται για κάθε 50MW αιολικής ενέργειας που εγκαθίστανται, δημιουργούνται 750-950 νέες θέσεις εργασίας κυρίως στη βιομηχανική παραγωγή του απαιτούμενου ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού.

Με στοιχεία 2006, η απασχόληση στην οικολογική βιομηχανία είναι μεγαλύτερη σε σχέση με την αυτοκινητοβιομηχανία. Αυτή η απασχόληση λειτουργεί πολλαπλασιαστικά. Σύμφωνα με έρευνες, οι πράσινες θέσεις εργασίας συμβάλλουν στην περιβαλλοντική ποιότητα, στη προστασία των οικοσυστημάτων, της βιοποικιλότητας, μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας και νερού και απανθρακώνουν εντέλει την οικονομία.

Στη χώρα μας, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής πολιτικής της κυβέρνησης, αναφέρεται ότι η πράσινη οικονομία πρέπει να εξασφαλίζει κοινωνική συνοχή, οικονομική ανάπτυξη, περιβαλλοντική προστασία και ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ.

Η έναρξη όμως για την υλοποίηση των δεσμεύσεων για την πράσινη ανάπτυξη είναι σε κατάσταση αναμονής, αφού η δημιουργία του Υπουργείου Περιβάλλοντος αποτελούσε μέχρι τώρα καινοτομία.

Στην Ελλάδα μόλις το 7% των κτιρίων είναι θωρακισμένα θερμομονωτικά, ενώ τα κτίρια καταναλώνουν το 40% της ενέργειας της χώρας συμβάλλοντας κατά 5% στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Πρωτοβουλίες μίας αξιόλογης προσπάθειας είναι μιας ένωσης στη Μεσσηνία, η οποία προσπαθεί να βγάλει προϊόντα ποιοτικά που να έχουν πάρα πολύ καλή προστιθέμενη αξία όσον αφορά στην υγεία του κόσμου, αντισταθμίζοντας αυτή την επιβάρυνση με την δημιουργία ελαιόλαδου που είναι κλιματολογικά ουδέτερο.

Το μεγάλο ζητούμενο είναι η παροχή φθηνής ενέργειας. Ιδιωτικοοικονομική λειτουργία και φθηνή ενέργεια δεν συμβαδίζουν. Κάτι τέτοιο ισχύει και για τις Ανανεώσιμες Πήγες Ενέργειας. Το χάος που έχει δημιουργηθεί στην αγορά οφείλεται στο γεγονός ότι αποκλείστηκε εξαρχής η ΔΕΗ, που θα μπορούσε με κεντρικό τρόπο να επιβάλλει μια ορθολογική λειτουργία. Ως αποτέλεσμα, στη συμφωνία του Γ. Παπακωνσταντίνου δεν είχε εξασφαλιστεί καν πως τα φωτοβολταϊκά πάνελ θα είναι τελευταίας γενιάς και έχει πήξει η Ελλάδα σε απαρχαιωμένα πάνελ πρώτης γενιάς, τα οποία ξεφορτώθηκαν στη χώρα μας οι εταιρείες παραγωγής.

Η Δανία είναι μια μικρή χώρα, αλλά έχει πολλές πρωτιές, πέρα από την πρωτιά στην αιολική ενέργεια, την αξιοποίηση αιολικού δυναμικού, οι προσπάθειές της έχουν ενταθεί στη διεύρυνση του φυσικού αερίου ως ένα λιγότερο επιβαρυντικό καύσιμο, στην αξιοποίηση προϊόντων από παραγωγικές διαδικασίες από τα τυροκομία, από κηπευτικές δραστηριότητες, από τα βουστάσια, χοιροστάσια ή την παραγωγή βιοαερίου και στην συνέχεια σε ηλεκτρικό ρεύμα.

Όλα αυτά πρέπει να τα σκεφτούμε υπό το πρίσμα ότι σε όποιο τομεακό διαχωρισμό κι αν προχωρήσουμε θα πρέπει να στοχεύουμε στη δημοκρατία και όχι στη δημιουργία μιας οικονομικής, επιστημονικής, τεχνολογικής ελίτ.

Για μας το τρίπτυχο θα πρέπει να είναι οικονομία, οικολογία, δημοκρατία.

Λεωνίδας Μαχαίρας