Μήπως οι Λημνιοί πληρώνουν τα δικά τους λάθη;

Είναι φυσιολογικό για όσους υποφέρουν από δικά τους λάθη να τείνουν να ρίχνουν το φταίξιμο σε άλλους και να κατηγορούν όλους εκτός από τους εαυτούς τους.. Ο θυμός των Λημνιών απέναντι στην εκάστοτε πολιτική εξουσία για τα μύρια όσα προβλήματα αντιμετωπίζει το νησί είναι «κατανοητή» αλλά  δεν θα πρέπει να αναζητούνται εξιλαστήρια θύματα μόνο σε ανθρώπους εκτός νησιού. Το πρόβλημα  είναι εδώ. Είναι δικό μας.

Παλαιότερα, οι κάτοικοι της Λήμνου ζούσαν με ότι μπορούσε να τους προσφέρει το άμεσο περιβάλλον τους. Κύρια απασχόλησή τους, η γεωργία και η κτηνοτροφία και σε μικρότερο βαθμό η αλιεία. Ας θεωρήσουμε το χώρο που εκμεταλλεύονταν, σαν το "ζωτικό τους χώρο". Ζούσαν σε αρμονία με αυτόν και η αρχιτεκτονική των κατοικιών τους ήταν ενταγμένη τόσο σε ότι ο χώρος τους πρόσφερε όσο και στις κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν.....

Από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα ο ζωτικός χώρος της Λήμνου παραμένει αναλλοίωτος και είναι η ύπαιθρός της, ως χώρος άσκησης της γεωργικής δραστηριότητας με την ευρεία έννοια (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία).

Αυτό  δεν το αντιλήφθηκαν δυστυχώς οι άνθρωποι που σχεδίαζαν την ανάπτυξη του νησιού μας κατά τη περίοδο των παχιών αγελάδων, την περίοδο των επιδοτήσεων  ξεχνώντας ότι, η ύπαιθρος είναι ταυτόχρονα και χώρος άσκησης πολλαπλών παραγωγικών δραστηριοτήτων, άλλοτε συμπληρωματικών και άλλοτε ανταγωνιστικών μεταξύ τους(τουρισμός, βιοτεχνία, βιομηχανία).

Αντέδρασαν επίσης χωρίς πρόγραμμα και σοβαρότητα, στην αναγνώρισή της υπαίθρου   ως χώρο άσκησης περιβαλλοντολογικών και κοινωνικών λειτουργιών ζωτικών για το κοινωνικό σύνολο. (παραθεριστική αναψυχή, ανάδειξη πολιτισμικής κληρονομιάς, προστασία περιβάλλοντος κλπ).  

Κάτι η φήμη, που έχει αποκτήσει σαν το «νησί των φαντάρων», κάτι ο θρύλος, που την ακολουθεί σαν τόπος εξορίας, η Λήμνος δεν έχει ακόμα αξιοποιηθεί  όσο άλλα αιγιοπελαγίτικα νησιά. Πολλοί πιστεύουν ότι ο ζωτικός χώρος του νησιού είναι η κτηνοτροφία της γιαυτό και η Λήμνος  θα πρέπει να κρατήσει τη παράδοσή της στη κτηνοτροφία και να αυξήσει τη φήμη της για τα τυριά της, φέτα, μελίπαστο, και για το γιαούρτι της. Γιαυτό μέχρι και σήμερα, στα λιβάδια που βρίσκονται στις βουνοπλαγιές εκτρέφονται πρόβατα ενώ μαντριά  υπάρχουν ακόμα και  στις παρυφές  του Μούδρου και της Μύρινας. 

Η αγροτική καλλιέργεια έχει αρχίσει να μειώνεται. Θα ανάμενε κάποιος ότι εφόσον υπήρξε εγκατάλειψη της γεωργικής γης, η οποία αποδόθηκε στην κτηνοτροφία θα υπήρχε, τουλάχιστον, αύξηση των κτηνοτροφικών προϊόντων και αποδόσεων. Όμως, προκύπτει ακριβώς το αντίθετο. Στη Λήμνο η υπερβόσκηση οδηγεί σε ερημοποίηση η οποία προχωρεί με ταχύτατους ρυθμούς. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι η σημερινή επιβίωση των γιδοπροβάτων, στηρίζεται στις εισαγωγές κτηνοτροφών που φτάνουν το 60% τουλάχιστον των διατροφικών αναγκών. 

 Όλα αυτά συμβαίνουν διότι δεν υπήρξε στο σχεδιασμό η διεύρυνση του ζωτικού χώρου της υπαίθρου, με την έννοια που αναλύσαμε παραπάνω. Δεν υπήρξαν οι κατάλληλοι άνθρωποι, και φταίει η νοοτροπία μας. Το  σίγουρο είναι ότι, ο κύκλος δεν τετραγωνίζεται αλλά το τετράγωνο κυκλώνεται.’ Γιαυτό αν πράγματι ενδιαφερόμαστε για τη Λήμνο όπως λέμε, θα πρέπει να αξιολογήσουμε  τις νέες ιδέες και να αναθεωρήσουμε νοοτροπίες. Ιδέες υπάρχουν πολλές.

Θα έρθουν πολλοί πολιτικάντηδες και προεστοί να μας τάξουν, να μας κοροϊδέψουν και να μας αποσπάσουν την ψήφο μας ακόμα μία φορά. Αυτή τη φορά πρέπει να τους δεσμεύσουμε δημόσια. Πρέπει να απαιτήσουμε για τη Λήμνο. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι απαιτείται:

-  Να αλλάξει Το λάθος της επιδότησης των μεταφορών στα νησιά. Θα πρέπει να επιδοτούμε τα εγχώρια προϊόντα και τις πρώτες ύλες τους και όχι τα μεταφορικά μέσα.

-   Η διατήρηση της Αρχιτεκτονικής του νησιού. Θα πρέπει να διατηρήσουμε ανέπαφη τη παράδοση μας και τους πατροπαράδοτους μύλους της Λήμνου οι οποίοι θα πρέπει να γίνουν και το σύμβολο του νησιού.

 -  Νέα εξειδίκευση στο τουρισμό των ακτών.   Ο τουρισμός στο μεγαλύτερό του ποσοστό, εντοπίζεται στην στενή λωρίδα που ενώνει τη στεριά με τη θάλασσα. Βεβαίως αυτή η "εξειδίκευση" είναι εποχιακή και πλουτοπαραγωγικός πόρος των νησιών με την απαραίτητη προστασία του περιβάλλοντος σε αυτά. Η εκμετάλλευση όμως αυτού του πλούτου των ακτών απαιτεί ολοκληρωμένες προσεγγίσεις και εξειδίκευση που θα παρατείνει το χρόνο εκμετάλλευσης των ακτών.

-  Την "εξειδίκευση" του νησιού και του πληθυσμού. Αν μελετήσει κάποιος την ιστορία των μεταπτώσεων του πληθυσμού στο νησί μας, διαπιστώνει ότι η αύξηση του αριθμού των κατοίκων -και ιδιαίτερα όπου υπήρξε ακμή- συνδέεται σχεδόν πάντοτε με την "εξειδίκευση" στην εκμετάλλευση ενός φυσικού πόρου ή μιας άλλης πηγής. Οι εναλλακτικές καλλιέργειες είναι μια πολύ καλή προσέγγιση ή  καλλιέργεια των καρπών "μακράς διάρκειας"

-  Να σταματήσει η υπερβόσκηση 

-  Να ιδρυθεί γεωργική Σχολή στο νησί μας.

Αυτά που αναφέρθηκαν είναι εφικτά και μέσα στις δυνατότητες μας. Ο ζωτικός χώρος της Λήμνου είναι η ύπαιθρός της. Οι προτάσεις και ο σχεδιασμός των υπευθύνων φορέων που εκπροσωπούν το νησί μας θα πρέπει να εστιάσουν στους τομείς της παραγωγικότητας που συγκλίνουν σε αυτόν και να προσδιορίσουν τους στόχους που θα πετυχαίνει η Λήμνος κάθε χρονιά εξασφαλίζοντας την ομοιόμορφη ανάπτυξη. Καράβια θα έχουμε όταν γυρίσουν οι Λημνιοί. Για να γυρίσουν πίσω και να παράγουν θα πρέπει να υπάρξει στοχευμένη ανάπτυξη. Θα πρέπει να ξεφύγουμε από τη νοοτροπία του Κεχαγιά και να μεταπέσουμε στην ολοκληρωμένη φάρμα επιχείρηση. Τότε και μόνο τότε θα μπορέσουμε να κερδίσουμε το στοίχημα με τον εαυτό μας………………

Μόλλη Μαχαίρα