Το σχόλιο του Σάββατου

Η ηθική είναι μία λέξη η οποία συζητιέται πολύ έντονα σε αυτές τις επαναληπτικές εκλογές. Το βλέπουμε σε διαφημιστικές καμπάνιες ή στις εξαγγελίες των κομμάτων. Γιατί όμως αυτή η λέξη μας προβληματίζει τόσο έντονα; Ιδιαίτερα δε σε αυτές τις εκλογές που δεν ισχύει το «Διαλέξτε υποψήφιο» ισχύει το διαλέξτε κόμμα; Μήπως το κριτήριο της ωφέλειας και των συνεπειών επιβάλλει την ηθική προσέγγιση της επιλογής του κόμματος που θα μας εκπροσωπήσει; Μεγαλύτερη ευδαιμονία για μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων;

 Οι κομματικοί αρχηγοί με την επίκληση της  ηθικής προσπαθούν να εξορκίσουν τη διαφωνία που υπάρχει μεταξύ εκλογών και ηθικής, γνωρίζοντας όμως ότι οι δικές τους πολιτικές πράξεις και ειδικά οι προεκλογικές υποσχέσεις,  δεν μπορούν τις περισσότερες φορές να αξιολογηθούν ηθικά αφού ως γνωστόν  «η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού». Επιδιώκουν επίσης με τα συνθήματα τους, έμμεσα να καταστήσουν την πολιτική ευθύνη της ψήφου μας, σε δικιά  μας ηθική ευθύνη. Υπάρχει όμως ηθική των ευθυνών και ηθική των απολύτων σκοπών. Ποια από τις δύο να διαλέξουμε;  

 Το κριτήριο της γνώσης είναι σημαντικό αλλιώς δεν υπάρχει ηθική. Υπάρχει αυθαίρετος λογισμός ή άγνοια.  Πρέπει να γνωρίζουμε ότι αν  ο πολιτικός συνδυασμός που θα επιλέξουμε  ενεργεί με γνώμονα των συνεπειών των πράξεών του γνωρίζοντας  και τις αρνητικές πράξεις  που ενδεχομένως να δημιουργήσει.  Θα πρέπει να επίσης να βεβαιωθούμε αν έχει μαξιμαλιστικούς στόχους και υιοθετεί λογικές  του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Αν συμβαίνει το δεύτερο δηλαδή διέπεται από την ηθική των απολύτων σκοπών, τότε θα πρέπει να τον απορρίψουμε γιατί θα ξεφουσκώσει τα εκλογικά μπαλόνια του αμέσως μετά τις εκλογές οδηγώντας μας  προς ένα άγνωστο μέλλον. Θέλουμε να ξέρουμε έτσι δεν είναι;

Αυτός που επικαλείται τη λέξη ηθική θα πρέπει να αποδεικνύει ότι οι πράξεις του δεν διέπονται από σκοπιμότητες. Πρέπει να έχει καθαρό λόγο, να μην επηρεάζεται από το προσωπικό συμφέρον και την αρχέγονη τάση του ανθρώπου για εξουσία. Το κυριότερο όμως δεν θα πρέπει να αναπροσδιορίζεται η στάση του από εξωτερικούς εμπειρικούς παράγοντες. Με λίγα λόγια δεν πρέπει να «κλέβει στο ζύγι», να συμμετέχει με την ελεύθερη βούλησή του και να είναι τίμιος. Να έχει αρχές και αξίες. Τότε ισχύει η ηθική των ευθυνών.

Αυτά τα κριτήρια θα πρέπει να ισχύουν και για την επιλογή υποψηφίων μέσα στο ίδιο κόμμα. Ακόμα και με τη λίστα. Δεν θα ήθελα να γίνω συγκεκριμένος για το νομό Λέσβου αλλά διαπιστώνω μέρα για την ημέρα ότι καθημερινά επιζητούμε την ηθική των ευθυνών.

Είναι λοιπόν ζητούμενο η ηθική στις εκλογές. Πάντα θα είναι. Το μόνο που εύχομαι είναι 'Η πολιτική μας ηθική  ωριμότητα ας μην ολοκληρωθεί μέσα από την τραυματική εμπειρία της καθολικής χρεωκοπίας'.

Σχολιαστής