Ποίοι είναι οι Κιοτήδες και οι νενέκοι

 Ακούμε και διαβάζουμε φράσεις που σε μερικούς από εμάς παραμένουν άγνωστες και ας τις χρησιμοποιούμε συχνά. Ας δούμε όμως δύο από αυτές.

ΟΙ ΚΙΟΤΗΔΕΣ

Ο Γ. Καραϊσκάκης, «έσερνε ένα γυναικείο παλιόβρακο, γνωστό σ’ όλο το ασκέρι του με τ’ όνομα το βρακί της Κατερίνας, που το φόραγε στους φοβητσιάρηδες».   Όσους κρύβονταν, τους κιοτήδες (δειλούς), «τις σαπιοκοιλιές», όπως τους ονόμαζε ο Καραϊσκάκης, τους ξετρύπωνε και τους ανάγκαζε να φορέσουν «το βρακί της Κατερίνας». (Η Κατερίνα ήταν περιβόητη για την ελευθερότητά των ηθών της στη περιοχή). Όσοι λαγόκαρδοι και κιοτήδες φορούσαν «το βρακί» ντροπιάζονταν δια βίου και συνήθως εξαφανίζονταν, για να γλιτώσουν τον περίγελο του κόσμου   

Το 1940 οι γιοι των «εκλαμπρότατων» αναπαύοντο «βοηθητικοί» στα μετόπισθεν, στα έμπεδα, ενώ ο απλός λαός σκοτώνόταν για την τιμή του έθνους στα βορειοηπειρώτικα βουνά.  Αυτοί οι κιοτήδες, οι γόνοι των «καλών» οικογενειών, διακρίθηκαν την περίοδο της Κατοχής, ως δοσίλογοι ή μαυραγορίτες. Όταν απελευθερωθήκαμε γλίτωσαν την κρεμάλα, γιατί εκμεταλλεύτηκαν τον εμφυλιοπολεμικό κυκεώνα, έγιναν αντικομουνιστές και έλαβαν άφεση αμαρτιών. Οι απόγονοί τους, μαζί με τις αιματοβαμμένες περιουσίες τους, κληρονόμησαν και την αφιλοπατρία, την αποφυγή της στράτευσης, τον παρασιτισμό.

Ο ΝΕΝΕΚΟΣ

Η απαξιωτική και μειωτική αυτή έκφραση, οφείλεται στον Νενέκο, έναν οπλαρχηγό της Επανάστασης του 1821. Ο Δημήτριος Νενέκος καταγόταν από το χωριό Ζουμπάτα των Πατρών κι έγινε οπλαρχηγός του προκρίτου της Πάτρας Βενιζέλου Ρούφου (ο Ρούφος αργότερα, διετέλεσε πρωθυπουργός), αφού προηγουμένως δολοφόνησε τους πολεμιστές Σπανοκυριάκο και Σαγιά που διεκδικούσαν το ίδιο αξίωμα.

Συνεργάστηκε με τον αλβανικής καταγωγής, Αιγύπτιο στρατηγό Ιμπραήμ, ο οποίος του προσέφερε ορισμένα προνόμια. Το 1826 προσκύνησε και συμπαρέσυρε μαζί του και πολλούς άλλους. Το 1827, επικεφαλής των Τουρκοπροσκυνημένων πολέμησε εναντίον των Ελλήνων και τους νίκησε. Για αυτά τα «κατορθώματα» του και με τη μεσολάβηση του Ιμπραήμ, έγινε με διαταγή του Σουλτάνου, «μπέης».

Οι «προσκυνημένοι», σε συνάρτηση και με την επέλαση του Ιμπραήμ, αποτέλεσαν εκείνη την εποχή, μεγάλο πρόβλημα για την έκβαση της Επανάστασης και την έθεταν σε άμεσο κίνδυνο. Ήταν τότε, που ο Γέρος του Μοριά, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, βλέποντας τις θυσίες και τους αγώνες των Ελλήνων, να πηγαίνουν χαμένοι, από την μάστιγα των «προσκυνημένων», αντέτεινε το ιστορικό «Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους!» και «ξαναζωντάνεψε» την ετοιμοθάνατη Επανάσταση.

Όταν ο Ιμπραήμ από την Πάτρα ξεκινούσε για τα Καλάβρυτα με τον στρατό του και το Νενέκο με 2.000 δικούς του στο χάνι του Βερβένικου ο Ιμπραήμ παραδρόμησε και περαπλανήθηκε μέσα στο δάσος ώσπου έπεσε πάνω στο Νενέκο και τους Αρβανιτάδες του. Στου Δεσπότη τη Βρύση καθώς προχωρούσε αυτός με τη νέα του συνοδεία κοιμήθηκε. Στην διάρκεια του ύπνου του όμως τον φύλαγαν καλά οι Νενεκαίοι γι’ αυτό σαν έφτασε στο στρατόπεδό του «επήνεσε τον Νενέκον δια την πίστην του, ενώπιον των επισήμων Τούρκων». Ο Κολοκοτρώνης μαθαίνοντας ότι ο Νενέκος είχε τον Ιμπραήμ στα χέρια του και δεν τον «έφαγε»,  αγανάχτησε   και είπε, ότι επιθυμεί τον φόνο του Νενέκου.

Η εκτέλεση του Νενέκου, έγινε τελικά το 1828, κατ’ εντολήν του Κολοκοτρώνη, από τον αδελφό του δολοφονημένου Σαγιά.

Έκτοτε, το όνομα του Νενέκου ταυτίστηκε με τον προσκυνημένο, το δουλοπρεπή άνθρωπο, το μίασμα, τον προδότη, τον άνθρωπο που δεν έχει σε τίποτα να ξεπουλήσει τις ιδέες του, την αξιοπρέπεια του, την εθνική, την αγωνιστική του ταυτότητα, πουλώντας τους παλιούς συναγωνιστές του και συμπράττοντας με παλιούς αντιπάλους του προκειμένου να εξυπηρετήσει τα συγκυριακά του συμφέροντα.

Ας κρατήσουμε αυτούς τους χαρακτηρισμούς ζωντανά στη μνήμη μας και ας τις μάθουμε στους νεώτερους.