Γράφει η Λίλιαν Κωλέτη
Το πρόβλημα της οργάνωσης και λειτουργίας των ΟΤΑ και των κοινωνικών υπηρεσιών στη τοπική αυτοδιοίκηση είναι διαχρονικό. Η λειτουργία των κοινωνικών υπηρεσιών και των κοινωνικών προγραμμάτων στην τοπική αυτοδιοίκηση πάσχει από το γενικότερο έλλειμμα διακυβέρνησης των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης: ευκαιριακές επιλογές, ad-hoc κοινωνικές παρεμβάσεις, αδιαφάνεια και αναξιοκρατία στις προσλήψεις, έλλειψη κουλτούρας αξιολόγησης, έλλειψη κατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων του προσωπικού.
Η έλλειψη επίσης ενός καθολικού προγράμματος ελάχιστου εγγυημένου βιοτικού επιπέδου καθιστά τις όποιες κοινωνικές υπηρεσίες επιπρόσθετες γραφειοκρατικές μονάδες, «παγιδευμένες» στις ανάγκες της τοπικής πολιτικής ηγεσίας. Τοποθέτηση ανέργων σε προγράμματα κατάρτισης, προώθηση αιτημάτων για επιδόματα, διευκόλυνση για αιτήματα προς Υπουργεία και κεντρικούς προνοιακούς φορείς αποτελούν «προνόμια» που μπορούν να προσφέρουν πολλές κοινωνικές υπηρεσίες.
Η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου αναφέρεται σε μια οργανωμένη και δομημένη θεσμικά οργάνωση με σαφείς στόχους, παραδεκτούς μηχανισμούς παρέμβασης στη βάση της δεοντολογίας των κοινωνικών λειτουργών και αναγκαίες υποδομές στελεχών (κοινωνικοί επιστήμονες). Τα διάφορα προγράμματα κοινωνικού χαρακτήρα (π.χ., Βοήθεια στο Σπίτι) αποτελούν απλώς κοινωνικά προγράμματα και όχι κοινωνικές υπηρεσίες, με προβλήματα οικονομικής βιωσιμότητας.
Τα διάφορα κοινωνικά προγράμματα του Δήμου (π.χ., Γραφεία Κοινωνικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών) γίνονται πεδίο για την άσκηση πελατειακών σχέσεων και αύξησης της εκλογικής πελατείας. Η κατεύθυνση αυτή σε συνδυασμό με την «εξάρτηση» των εργαζομένων σε αυτά από τους πολιτικούς πάτρωνές τους δεν εγγυώνται την τήρηση επαγγελματικής δεοντολογίας.
Ο Δήμος με αναγνωρισμένα κοινωνικά προβλήματα δεν διαθέτει ακόμα οργανωμένες κοινωνικές υπηρεσίες και σπάνια εξασφαλίζει κάποιο κοινοτικό πρόγραμμα χρηματοδότησης κοινωνικών παρεμβάσεων. Επίσης, παρατηρείται το φαινόμενο της «υποκατάστασης» δομημένων και οργανικά ενταγμένων στο Δήμο κοινωνικών υπηρεσιών από κοινωνικά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τακτική αυτή ενισχύει το εφήμερο και μετέωρο της τοπικής κοινωνικής πολιτικής, ενώ αποτελεί και παραβίαση βασικών αρχών της ευρωπαϊκής διαρθρωτικής πολιτικής, όπως η αρχή της προσθετικότητας των πόρων.
Το πλεονέκτημα της εγγύτητας που διαθέτει ο Δήμος στην αντιμετώπιση των τοπικών κοινωνικών προβλημάτων αποδεικνύεται πολλές φορές μειονέκτημα: οι αλληλεξαρτήσεις της τοπικής κλειστής κοινωνίας δυσχεραίνουν την εφαρμογή της κοινωνικής εργασίας και τη λήψη αποφάσεων που πιθανώς εκλαμβάνονται από τον κοινωνικό περίγυρο ως «στιγματισμός». Η εγγύτητα είναι πλεονέκτημα υπό ορισμένες συνθήκες: ύπαρξη οργανωμένης κοινωνικής υπηρεσίας, τήρηση της επαγγελματικής δεοντολογίας, διαχωρισμός της κοινωνικής υπηρεσίας από «ερασιτέχνες» κοινωνικούς λειτουργούς και ύπαρξη υπεύθυνων κοινωνικών στελεχών που δεν διστάζουν να συγκρουστούν με την τοπική πολιτική ηγεσία όταν η τελευταία επιδιώκει τη «χειραγώγηση» των κοινωνικών υπηρεσιών.
Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας και τα τοπικά παραρτήματά του θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν προς τη σωστή κατεύθυνση, καταδεικνύοντας τα ασυμβίβαστα της «πελατειακής» λογικής του Δήμου με τις αρχές των κοινωνικών υπηρεσιών. Η προώθηση και εμπέδωση της δεοντολογίας των κοινωνικών λειτουργών στην καθημερινή επαγγελματική πρακτική των κοινωνικών υπηρεσιών αποτελεί μείζον προαπαιτούμενο τόσο για την αποτελεσματική δράση των κοινωνικών προγραμμάτων όσο και για την οικοδόμηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης.
Λίλιαν Κωλέτη
2 σχόλια:
Διαβάζοντας το άρθρο σας σχετικά με την βοήθεια στο σπίτι θα ήθελα να επισημάνω ,ότι δυστυχώς η εξουσία δεν ενδιαφέρεται για την επιτυχία του θεσμού, όπως πολύ σωστά το αναλύεται, αλλά πως θα εκμεταλλευτεί την κάθε κίνηση ελπίζοντας στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Όπως γίνεται σε όλη την πολιτική εξουσία της χώρας αλλά και του νησιού, αυτοί που τόσα χρόνια διοικούν , ενδιαφέρονται για την επόμενη εκλογική αναμέτρηση και έτσι εργάζονται. Χρησιμοποιούν την θέση τους όχι για την πρόοδο του νησιού αλλά για τον δικό τους σκοπό. Εάν λοιπόν εμείς όλοι που τα βλέπουμε δεν ενημερώσουμε τον κόσμο τότε θα είμαστε συνένοχη. Προσπαθήστε να γίνει η βοήθεια στο σπίτι πραγματική για όσους την έχουν ανάγκη διότι οι γέροντες ευρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση με την υπάρχουσα οικονομική κρίση . Υπάρχουν σήμερα υπερήλικες που λόγο της μοναξιάς τους βρίσκονται σε απόγνωση. Ο ανιδιοτελής αγώνας θα πρέπει πλέον να γίνει σκοπός κάποιων αγωνιστών διότι όλα αυτά τα σκαθάρια στο τέλος θα διαλύσουν τα πάντα. Και έχουν πολλές αντοχές αλλά και πολλούς που τους υποστηρίζουν με το αζημίωτο αλλά και την τυφλή υπακοή τους.
Συμφωνώ απόλυτα.
Να σταματήσει επιτέλους η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τις πελατειακές σχέσεις. Φθάνει πια
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.