Χρήστος Μπουλώτης

  Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ  ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ  ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ  ΠΑΙΔΙ

  Αρχαιολόγος -Συγγραφέας – Ερευνητής – Συλλέκτης        

  ΧΡΗΣΤΟΣ  ΜΠΟΥΛΩΤΗΣ     

   ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΜΑΣ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

    ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΥ   ΣΤΗ ΜΥΡΙΝΑ               

Ένα απόγευμα ερχόμενος από τη Παναγιά στη Μύρινα με το αυτοκίνητο μου άκουγα ΕΡΑ  Αιγαίου  που αναμετάδιδε μια εκπομπή της ΝΕΤ νομίζω πως  λέγεται Τεχνοδρόμιο .Μια εκπομπή που τακτικά παρακολουθώ σε αυτή τη διαδρομή , αυτή την ώρα   

Είναι μια εκπομπή πολιτισμού μέσα από την οποία  παρουσιάζεται η δουλειά διαφόρων ανθρώπων της επιστήμης, της τέχνης, της λογοτεχνίας, του θεάτρου, νομίζω  ότι την παρουσιάζει η κυρία Αρβανιτοπούλου .Εκείνη λοιπόν τη στιγμή μέσα στη συζήτηση  που είχε με τον καλεσμένο της, στιγμιαία προβληματίστηκα, απόρησα για λίγο, γιατί   αυτή η  φωνή  ήταν γνώριμη  σε μένα και  αμέσως αναγνώρισα τη φωνή του Χρήστου του Μπουλωτη   με το καθαρό κρυστάλλινο λογοτεχνικό λoγο του  

Η πεπειραμένη και διαβασμένη παρουσιάστρια  είχε μια συζήτηση  λογοτεχνικού ενδιαφέροντος με τον Χρήστο και αμέσως κατάλαβα ότι  ο καλεσμένος της  Αρχαιολόγος –Ερευνητής  συγγραφέας συμπατριώτης μας  είχε να παρουσιάσει κάτι το νέο

Με προσοχή παρακολούθησα   τη συζήτηση  για τη νέα συγγραφική                      ερευνητική δουλειά του Χρήστου που αφορούσε το ΕΛΛΗΝΙΚΟ  ΠΑΙΧΝΙΔΙ Ένα  συγγραφικό έργο που έκανε  μαζί με άλλους 8 ειδικούς επιστήμονες αφού συνεργάστηκαν για να δημιουργήσουν ένα μεγάλο βιβλίο και σε μέγεθος αλλά το σημαντικότερο μεγάλο και πρότυπο με αξιόλογο περιεχόμενο  μέσα από τις ενότητες και την πνευματική δουλειά των συγγραφέων.

Οι δυο συγγραφικές ενότητες του Χρήστου στο βιβλίο είναι ίσως όπως ανέφερε γιαυτόν  –έργο ζωής--  Γιατί  καταθέτει τις προσωπικές του εμπειρίες πολύ βιωματικές αφού είναι ψαγμένος , διαβασμένος πολύ ενώ εκτίθεται στη γοητεία του παιχνιδιού γιατί πιστεύει όπως ανέφερε ότι –Αρχίζει να γερνάει κανείς από τη στιγμή που σταματάει να παίζει—

Ο Χρήστος κάνει μια περιήγηση στα παιχνίδια της αρχαιότητας χρησιμοποιώντας αρχαιολογικό υλικό  (Αθύρματα, εδώλια και παραστάσεις σε ανασκαφικά ευρήματα της Αθηναϊκής κοινωνίας και της Μινωικής Κρήτης σε ανασκαφικές εργασίες  )  επισημαίνει και σχολιάζει ειδικά κείμενα του Ηρόδοτου του Πλάτωνα του Αριστοτέλη  ενώ παρουσιάζει είδη παιχνιδιών και τους τρόπους παιξίματος τους. Χρησιμοποιεί σοβαρό επιστημονικό ερευνητικό έργο και λόγο που με την λογοτεχνική  του ικανότητα έδινε στη συζήτηση  μια γλαφυρότητα που προκαλούσε όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον μου .

 Άκουσα τις απόψεις του από το ερευνητικό έργο για το παιχνίδι ανέφερε  ότι οι Έλληνες  πίστευαν ,ότι από την Παιδιά  περνούσαν στη  Παιδεία   και από το παιχνίδι στη εκπαίδευση  Ακόμη είπε ότι με την Πλατωνική συμβουλή του προς τους γονείς, τους έλεγε να αφήνουν τα παιδιά τους να παίζουν γιατί έτσι προετοιμάζονται να γίνουν καλύτεροι πολίτες  

Έλεγε ότι το ομαδικό αυτό συγγραφικό έργο είναι ένα καλαίσθητο βιβλίο με καλογραμμένα  κείμενα και όμορφη εικονογράφηση όπου παρουσιάζονται από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα  πολλά ειδή παιχνιδιών και οι τρόποι του παιξίματος. Είναι δε γνωστό ότι   αρκετά από αυτά  βρίσκονται σήμερα σε διάφορες ιδιωτικές και μουσειακές συλλογές, Από πολλά χρόνια  πλέον είναι  αποδεδειγμένο ότι τα παιχνίδια  για τους ενήλικες  είναι σπουδαία συλλεκτικά αντικείμενα και έτσι υπάρχουν σήμερα αξιόλογες συλλογές που αποτελούν ιστορικές διαδρομές στο χώρο και το χρόνο του παιχνιδιού

Αυτό το βιβλίο περιμένω να πάρω γιατί με ενδιαφέρει , ακούγοντας το ΧΡΗΣΤΟ κατά τη διάρκεια της συνομιλίας που είχε, έκανα κι εγώ το δικό μου ψυχογράφημα γιατί πραγματικά με αγγίζει , είμαι και εγώ ένας μικρός συλλέκτης που νοιώθω ότι παίζω, κάνω κάτι προσωπικό, κάνοντας μια  συλλογή διαφόρων αντικειμένων, πιστεύω ότι αυτό με ενθουσιάζει που μου δίνει μια ξεχωριστή μικρή η μεγάλη ικανοποίηση  και χαρά ( κομπολόγια  μινιατούρες αεροπλάνων , ταξί πόλεων  γραμματόσημα  μαγνιτακία από πόλεις του εσωτερικού και εξωτερικού που επισκέπτομαι  ενώ φωτογραφίζοντας αρκετά χρόνια  θεωρώ ότι μαζεύω φυσικούς πίνακες   με θάλασσες χρώματα τοπία όπου κι αν πηγαίνω

Ένας αξιόλογος  συλλέκτης είναι  ο Χρήστος ο οποίος αναφέρει τον εγκιβωτισμό του παιχνιδιού στη μνήμη του από τη νοσταλγία της   αθώας παιδικής του ηλικίας  ώστε ως ενήλικας να γίνει ένας συλλέκτης με όραμα  γνώση και προγραμματισμό με μοναδικό ίσως σκοπό στη ΖΩΗ ΤΟΥ  το Μουσείο του Παιδικού παιχνιδιού στη γενέτειρα του τη Λήμνο

Είναι πλέον αυτοσκοπός του γιατί ως συγγραφέας και ως συλλέκτης νοιώθει ότι πρέπει  ο θεατής της μεγάλης του συλλογής να νοιώσει τη μαγεία της νοσταλγίας να ανατρέξει στα αποθέματα της παιδικής του μνήμης για να ξαναδεί τον παιδικό του μικρόκοσμο με τα αγαπημένα παιχνίδια που τα είχε φίλους   συντρόφους  και ήρωες για   να ξανανιώσει το πλούτο των απλών και αγνών απολαύσεων και συναισθημάτων των παιδικών του χρόνων  κάτι που πραγματικά έστω και εφήμερα δίνουν ελπίδα ζωής  

Ο Χρήστος  θέλησε να τεκμηριώσει το συλλεκτικό του πάθος που έχει για το παιδικό παιχνίδι και τη παιδική λογοτεχνία. με μια επιστημονική εργασία  αφού    διαθέτει μια προσωπική  συλλογή με  6000 εκθέματα, Αυτά όλα θέλει να εκτεθούν σε μόνιμη βάση στη Μυρινα  όμως παρά τις καλές προθέσεις των αρμόδιων φορέων η ΑΝΕΞΗΓΗΤΗ ανικανότητα στερεί την πόλη από ένα Μουσειακό χώρο Έκανε με αυτή τη δουλειά μια επιστημονική καταγραφή παρουσιάζοντας και φωτίζοντας  ακόμα αρκετές ιστορικές διαδρομές στο χρόνο και το χώρο του παιχνιδιού ενώ περιέγραψε τους κοινωνιολογικούς ανθρωπολογικούς  και πολιτισμικούς χαρακτήρες  καθώς και τις μορφές των παιχνιδιών  στον Ελλαδικό χώρο ,

Τι είναι το παιχνίδι, πια  είναι η διαχρονική  του πορεία και εξέλιξη  από την αρχαιότητα,      τους   πρώιμους και μέσο βυζαντινούς χρόνους  και  από τα τέλη του 18 αιώνα μέχρι σήμερα

Το παιχνίδι καταγράφεται ως πολιτισμικό αντικείμενο αναφέρετε δε ως άθυρμα που υποδηλώνει το αντικείμενο παραγωγής για να διαφοροποιείται από το Παιζειν. Το παιχνίδι  ξεκινά να παράγεται σε μικρές  οικοτεχνίες γρήγορα γίνεται η μετάβαση της παραγωγής του σε βιοτεχνία ενώ σήμερα έχουμε τεράστιες βιομηχανίες παιχνιδιών Ανάφερε ακόμα  ποια είναι ατομικά και ομαδικά  παιχνίδια  διαχρονικά  και πια είναι  η σημασία του παιχνιδιού στην αναπτυξιακή πορεία  και στη διαμορφωση  της σκέψης του χαρακτήρα  και των δεξιοτήτων του παιδιού ,ενώ επιστημονικά  είναι  φυσική ανάγκη για την σωματική άσκηση του παιδιού  που αποτελεί βασικό στοιχείο στη ψυχο-σωματική του υγεία Tο παιχνίδι (Άθυρμα ) με το πέρασμα του χρόνου αποκτά ποικίλες διαστάσεις στη καθημερινή  παιδική ζωή μας , διότι το παιχνίδι ως αντικείμενο αποτελεί μέσο εκπαίδευσης  αγωγής και διαπαιδαγώγησης  για το παιδί  αλλά και δώρο από τον ενήλικα προς το παιδί  ώστε το παιδί να νοιώσει τη χαρά της δωρεάς αλλά και να ικανοποιήσει  την έμφυτη παιδική περιέργεια του για το παιχνίδι

Πραγματικά δυσκολεύομαι να αποδώσω γράφοντας αυτά που άκουσα στη συζήτηση αυτή .

Ένας χείμαρρος καλολογικών στοιχείων δοσμένα με γλαφυρότητα με ωραίες καθαρές λέξεις που αμέσως έφτιαχνα εικόνες θύμησης για τα παιδικά μου χρόνια και για τα παιδικά μεταπολεμικά φτωχικά  παιχνίδια μου (βόλοι από πυλό γκαζές σβούρες καπάκια από κονσέρβες ,μπίλιες,  κουτιά από τσιγάρα, σπιρτόκουτα  το πάνινο τόπι, κλέφτες και αστυνόμοι ο καραγκιόζης)

Ακολούθησα και εγώ το Χρήστο με νοσταλγία νοερά στην αφήγηση για την αλαργεμένη παιδοσύνη μας που έκανε για τα παιδικά του χρόνια  και τα παιχνίδια στη Λήμνο ,το νησί που λατρεύει και που μέχρι και σήμερα είναι αθεράπευτα νοσταλγός των παιδικών του χρόνων στο Τούρκικο γιαλό με θέα από το παράθυρο του το Κάστρο και τον Άθω στο βάθος του ορίζοντα .Με πολύ νοσταλγία και αγάπη ανέφερε τις ΚΑΡΑΒΕΣ που έφτιαχνε παιδί με τους φίλους του και τα αλλά παιχνίδια που έπαιζε, αλλά και το πάθος που  είχε για το τραινάκι που δεν είχε ποτέ ! στη Λήμνο

Στη συζήτηση αυτή ήταν  εντυπωσιακός  βαθύς γνώστης του αντικειμένου,  η ιστορική ανάλυση ,το γλαφυρό ύφος του, η βαθιά γνώση της ιστορίας  και η επιστημονική τεκμηρίωση για το παιδικό παιχνίδι αποδεικνύουν ότι έχει γράψει πάλι ένα έργο πολύ σημαντικό  όπως τόσα αλλά .

Εγώ θαυμάζω και συγχαίρω το Χρήστο γιατί εκτός του ότι είναι διακεκριμένος Αρχαιολόγος ερευνητής είναι ένας παθιασμένος λάτρης και συλλέκτης του Παιδικού παιχνιδιού Είναι επίσης  πολυγραφότατος και εκτός  από τα πολυάριθμα αρχαιολογικά άρθρα και βιβλία του , από το 1987 ασχολείται με μια μορφή λογοτεχνίας που αφόρα τα παιδιά και τους νέους. Ανέφερε ότι λατρεύει το παραμύθι και ότι σήμερα δεν γράφονται ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ αλλά παραμυθένιες ιστορίες όπως είναι τα περισσότερα από τα 40 βιβλία που έχει γράψει

Μέσα από αυτά τα βιβλία  εκφράζει συναίσθημα καταγράφει μια πνευματική φανταστική η πραγματική ιστορία  και δημιουργεί ένα κόσμο που αγγίζει τα όρια του παραμυθιού Αυτός  ο πλούτος της γνώσης της φαντασίας των ιδεών της θεματολογίας και της πνευματικής αγνότητας αγγίζει μικρούς και μεγάλους γιατί έχει  καταγραφεί ότι οι αναγνώστες του δεν είναι μόνο παιδιά αλλά και ενήλικες 

Άκουσα πολλά  και έμαθα πολλά  Έλεγε λοιπόν στο διάλογο και απαντούσε   στη πληθώρα των ερωτήσεων της παρουσιάστριας  ότι το παιχνίδι από την αρχαιότητα αποτελεί την  κινητήριο  δύναμη του  πολιτισμού  και είναι μια διακριτή πολιτισμική οντότητα

Το παιχνίδι έχει μεγάλη αξία στη ζωή μας, είναι και για  τη ζωή μας  κινητήριο δύναμης αφού όσοι ενήλικες ασχολούνται με το παιχνίδι  νοσταλγούν τη παιδική τους ηλικία αισθάνονται ακόμα νέοι γιατί με το παιχνίδι σχεδιάζεις δημιουργείς κάνεις άσκηση  σκέπτεσαι  και επομένως οι πνευματικές αλλά οι σωματικές λειτουργίες βρίσκονται  σε κατάσταση δημιουργικής ζωής

Αποδεικνύεται ότι ο κόσμος του παιχνιδιού,  η και πολυμορφία του είναι ο μικρόκοσμος του παιδιού  μέσα στον οποίο δραστηριοποιείτε επιλέγει και  ικανοποιεί  όλες του τις αισθήσεις  κρίνει επιλέγει συνθέτει απορρίπτει και αγαπά  Πόσο άραγε σήμερα στη εποχή της κατανάλωσης το παιδί μπορεί να είναι ικανοποιημένο αφού από τώρα  ζει μέσα σε μια  απρόσωπη καταναλωτική  κοινωνία, ζει μέσα σένα νέο πλαστικό και ηλεκτρονικό κόσμο με συνειδησιακή υποβάθμιση και απώλεια της ιδεολογίας και των αξίων ενώ εμείς οι μεγαλύτεροι αναζητάμε την χαμένη αθωότητα του φτωχικού  μας παλαιού παιχνιδιού  που με τη φαντασία μας του δίναμε ζωή  το ηρωοποιούσαμε και ήταν τα παιχνίδια μας  σύντροφοι  στα όνειρα και τα οράματα της παιδικής μας ζωής  ενώ σήμερα για τον καθένα μας είναι ανάμνηση και νοσταλγία  του παρελθόντος που δυστυχώς δεν  μπορεί να ξαναγίνει ποτέ  παρών   

Θεώδωρος Μπαβέας

ΥΓ. Ο Χρήστος είναι Αρχαιολόγος και συγγραφέας. Γεννήθηκε στο νησί της Λήμνου (1952), σπούδασε Ιστορία, Αρχαιολογία και Συγκριτική Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Wϋrzburg (Γερμανία). Δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και στα Μεταπτυχιακά Τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς επίσης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Έκανε ανασκαφές στην Κρήτη, την Πελοπόννησο και σε διάφορα νησιά του Αιγαίου. Το 1985 διορίσθηκε αρχαιολόγος-ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών, με ειδικότητα κυρίως το μινωικό και το μυκηναϊκό πολιτισμό. Με την παιδική λογοτεχνία ασχολείται συστηματικά απο το 1987. Έχει γράψει μέχρι σήμερα περίπου εξήντα βιβλία. Το έργο του "Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας" τιμήθηκε το 1989 με το ευρωπαϊκό βραβείο Pier Paolo Vergerio. "Το άγαλμα που κρύωνε" και "Ο κλέφτης των καρπουζιών" πήραν το ετήσιο βραβείο του ελληνικού παραρτήματος της ΙΒΒΥ το 2000 και το 2003 αντίστοιχα. Το 2000 το έργο του "Το άγαλμα που κρύωνε" απέσπασε το Κρατικό Βραβείο. Το 2006 τιμήθηκε με το βραβείο "Κώστα και Ελένης Ουράνη" της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2000, το 2007 και το 2010 πήρε το βραβείο του περιοδικού Διαβάζω για τα βιβλία "Το άγαλμα που κρύωνε", "Η κυρία Μίνα και η Άνοιξη" και "Η σκυλίσια ζωή του γάτου Τζον Αφεντούλη". Είναι υποψήφιος για το βραβείο H. C. Andersen 2012.
Μόλλη