Εκδήλωση ΟΛΣΥ "η Λήμνος της καρδίας μας και του Βιβλίου"

Η Λήμνος μας  είναι παντού. Η ζωντανή της παρουσία   στη λογοτεχνία , στη ποίηση , στις Τέχνες,  είναι μία  προσφορά  των  πνευματικών  της παιδιών που δεν την ξεχνούν  ποτέ, δεν την λησμονούν ακόμα και όταν την αποχωρίζονται. Αυτό το μικρό νησί του Βόρειου Αιγαίου , που παραμένει αγέρωχος φρουρός του Αρχιπελάγους και του Ελληνισμού ,  διατηρεί την πνευματικότητα του παρά τις εξοργιστικές αντιφάσεις των καιρών ,συντηρώντας την κληρονομιά  πολιτισμού. Μια πρόταση πολιτισμού που  έχει δώσει τις κατευθυντήριες αρχές από τα Ομηρικά χρόνια , επηρεάζοντας στην διάρκεια της εξέλιξης  τις ηθικές , πολιτιστικές, αισθητικές και ιστορικές πεποιθήσεις. 

Το χαμηλό προφίλ και η αγνότητα του Λημνιού , η φυσική ομορφιά   αλλά και λεβεντιά της ψυχής   αποτελούν χαρακτηριστικά στοιχεία που πλαισιώνουν  όλα τους 

πνευματικούς καρπούς των παιδιών της  , διαχρονικά στο βάθος των αιώνων , ως αποτέλεσμα μία  γενετική συνέχεια από τη την νεολιθική εποχή μέχρι την σύγχρονη . Μπορεί κάποιοι να διαφοροποιούνται  ρητορικά, και να προσδίδουν εσωγενή μειονεξία, αλλά οι δικοί μας άνθρωποι οι Λημνιοι συγγραφείς τους διαψεύδουν κατηγορηματικά και το υποστηρίζουν με κάθε τρόπο με όμορφες πρωτοβουλίες και προπαντός όλοι μαζί. Ενωμένοι για το σκοπό. Τη προβολή της Λήμνου μας.

Έργο και πυξίδα για την πνευματική ανάδειξη  του νησιού σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς, αποτελεί η πρώτη προσπάθεια της Ομοσπονδίας Λημνιακών Συλλόγων και  του προέδρου της Άντωνη Καραγιάννη, η τριημερίδα στην Στοά Βιβλίου με θέμα η  η Λήμνος της καρδίας μας και του Βιβλίου  . Θεωρούμε  ότι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες-προσπάθειες δεν πρέπει να περνάνε απαρατήρητες αλλά να αναπαράγονται μέσα στον κύκλο του πολιτισμού βρίσκοντας ο καθένας μας μια προσωπική υπαρξιακή δικαίωση και όλοι μαζί με ιστορική προοπτική.

Εμείς ήμασταν εκεί και τις 3 ημέρες, αλλά θα σταθούμε στην δεύτερη μέρα της εκδήλωσης την πιο ουσιαστική γόνιμη κατά την γνώμη μας. Η εκδήλωση ξεκίνησε προλογίζοντας ο ακαδημαϊκός Χρήστος Μπουλώτης τον γνωστό συγγραφέα Θεόδωρο Μπελίτσο απονέμοντας μάλιστα χαριτολογώντας το τίτλο του σημαντικότερου μελετητής της νεότερης ιστορίας του νησιού αναφέροντας την ζήλεια την καλή ζήλεια που αισθανθεί όταν διάβασε ένα άρθρο του δημοσιευμένο στην Νέα Εστία. Ο συγγραφέας ξεκινώντας την ομιλία του εξηρε την ιδέα πραγμάτωσης διημερίδας με θέμα την Λήμνο των γραμμάτων ,τους Λήμνιους πνευματικούς δημιουργούς αλλά και η Λήμνος ως πηγή έμπνευσης λόγιων, διανοούμενων και καλλιτεχνών .

Αναφέρθηκε σε μια παλιότερη απόπειρα προ δεκαπενταετίας να καταγράψει τα λογοτεχνικά έργα στα οποία αναφέρεται η Λήμνος αλλά δυστυχώς το εγχείρημα ήταν αρκετό δύσκολο κ τεράστιο για έναν ερασιτέχνη .Προκειμένου να μας μυήσει στη θεματική λογοτεχνικά έργα εμπνευσμένα από την Λήμνο ταξινόμησε την ομιλία του σε τρείς κατηγορίες

1) Λογοτεχνικά έργα που είχαν ως πηγή έμπνευσης την ιστορία του νησιού, ιστορικά πρόσωπα ,γεγονότα από την αρχαία ,βυζαντινή και την νεότερη περίοδο.

2) Μια δεύτερη ομάδα πολυπληθέστερη συγκροτούν εκείνοι που άντλησαν την έμπνευση τους κατά την διάρκεια από την διαμονή τους ως επισκέπτες είτε ως εξόριστοι.

3) Τέλος ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν οι Λημνιακής καταγωγής λογοτέχνες ,έργα των όποιων ενυπάρχει η Λήμνος ως βίωμα και ως ιστορία.

Μας εξέπληξε η αναφορά του ως την παλαιότερη γνωστή από την νεότερη περίοδο  περίπτωση είναι το ποίημα του Κωστή Παλαμά  η Κόρη της Λήμνου το 1475 (Η ΟΠΟΊΑ ΔΕΝ ΉΤΑΝ ΆΛΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ Μαρούλα) ο  οποίος το απήγγειλε πρώτη φορά ένα χειμωνιάτικο βράδυ στην αίθουσα  του Παρνασσού .και αργότερα δημοσιεύθηκε στην Λογοτεχνική Εστία  Ο συγγραφέας ξεφεύγοντας από την ερασιτεχνική προσέγγιση της ομιλίας του μας παραθέτει ακόμη την μαρτυρία του πεζογράφου Δημήτρη Στακόπουλου ο οποίος ήταν παρών κατά την απαγγελία και δηλώνει ότι η ήρεμη και υποβλητική απαγγελία του Κωστή Παλαμά χτύπησε ολόισια την ψυχή του.

Συνεχίζοντας ο συγγραφέας κάνει αναφορά στην ηρωίδα Μαρούλα η οποία το 1478 κατά την πολιορκία του κάστρου της Λήμνου άδραξε το σπαθί του σκοτωμένου πατέρα της εμψύχωσε τους συμπατριώτες  της να απωθήσουν τους Τούρκους εισβολείς . Το κατόρθωμα της υμνήθηκε από λαϊκούς Ιταλούς πριμαδόρους μιας και Η Λήμνος ήταν Ενετοκρατούμενη  τους οποίους ο Παλαμάς τους χρησιμοποίησε ως πηγή . Η Μαρούλα ενέπνευσε ακόμα ένα θεατρικό συγγραφέα τον Νικόλαο Πρωτόπαπα ο οποίος συνέθεσε την τραγωδία Υψιπύλη και  δημοσίευε τα έργα του με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Θράκης . Ολοκληρώνοντας για την Μαρουλα ο συγγραφέας δεν θα μπορούσε να μην αναφέρει ότι έγινε γνωστή στο πανελλήνιο από το έργο της Μαίρης Λαμπαδαρίδου  

Ο Θόδωρος Μπελίτσος μας συγκίνησε όλους  με την αναφορά του στον Γιάννη Ρίτσο ο οποίος  20 χρόνια αργότερα στα φιλολογικά απομνημονεύματα του  αναθυμάται την ζωή του στην Λήμνο ,αφουγκράζεται  την φύση του νησιού ,τους συνεχείς αγέρηδες, την θαλασσινή αρμύρα ,τα γυμνά βουναλάκια τις μάντρες των κεχαγιάδων τις πέτρινες βρύσες των χωριών .Προχωρώντας  ο συγγραφέας επισήμανε επίσης την σχέση του Βάρναλη με την Λήμνο  και  τελειώνοντας επιχείρησε  μια σύντομη αναφορά στον Νίλο Γαβριήλ Πεντζίκη ο οποίος βρέθηκε στο νησί το 1964 και τις εντυπώσεις του τις περιέγραψε σε ένα καταπληκτικό περιηγητικό κείμενο με τίτλο  «Περί Λήμνου.»

Σε επόμενη ανάρτησή μας θα αναφερθούμε στη παρουσίαση της γνωστής Λημνιάς Συγγραφέα Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου που προλόγισε η κυρία Δούκα.