Το επάγγελμα του παιδιού και το ''εγώ'' της οικογένειας

Απαντώντας στο άρθρο της Μόλλης για τον επαγγελματικό προσανατολισμό, θα ήθελα να καταγράψω και εγώ τις προσωπικές μου εμπειρίες και σκέψεις για το τόσο επίκαιρο αλλά και δύσκολο θέμα που αντιμετωπίζει η Ελληνική οικογένεια.

Είναι γεγονός ότι πολλοί γονείς σπρώχνουν τα παιδιά τους σε κατευθύνσεις που εξυπηρετούν τα δικά τους όνειρα. Ίσως τώρα όχι τόσο πολύ όσο στο παρελθόν, αλλά το φαινόμενο εξακολουθεί να υπάρχει. Είναι πολλοί αυτοί που προαποφασίζουν την καριέρα που θα ακολουθήσει το παιδί τους, αφήνοντας απ’ έξω τις όποιες ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών τους.



Αυτό που δεν εννοούν να καταλάβουν ορισμένοι γονείς, είναι ότι το παιδί τους είναι μια ξεχωριστή οντότητα, μια ξεχωριστή προσωπικότητα, ένας άλλος άνθρωπος. Σε καμία περίπτωση το παιδί δεν είναι η επέκταση των δικών μας αναγκών και των δικών μας θέλω. Δουλειά μας είναι να σκύψουμε από πάνω του για να μπορέσουμε να αφουγκραστούμε τις ιδιαίτερες ανάγκες του και να τις στηρίξουμε, ακόμα κι αν αυτές είναι αντίθετες με τις όποιες δικές μας προσδοκίες. Αυτή η διαδικασία, είναι εξίσου σημαντική με την καθοδήγηση του παιδιού και με την προστασία του.




Θέλουμε τα παιδιά μας να γίνουν καλοί άνθρωποι, να σφύζουν από υγεία, να αποκτήσουν όλες εκείνες τις απαραίτητες γνώσεις και τα εφόδια που χρειάζονται για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στη ζωή. Πρέπει όμως να τα θέλουμε και ευτυχισμένα, αλλά ευτυχισμένα γιατί έχουν ακολουθήσει αυτό που πραγματικά θέλουν και μπορούν και όχι αυτό που θα ικανοποιήσει το «εγώ» μας.

Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν «χαζά» ή «έξυπνα» παιδιά, «καλά» ή «κακά», «καλοί και κακοί μαθητές». Πίσω από κάθε χαρακτηρισμό και πέρα από την ιδιαίτερη προσωπικότητα του κάθε παιδιού ξεχωριστά, υπάρχουν οι αντίστοιχοι γονείς που ανάλογα με την προσοχή που δίνουν στα παιδιά τους, εισπράττουν και τα ανάλογα αποτελέσματα.

Σίγουρα ένα παιδί μπορεί στο σχολείο να «τραβάει» περισσότερο από ένα άλλο και σε αυτό μπορεί να μην έχουν την πλήρη ευθύνη οι γονείς. Πόσοι όμως έχουν την διάθεση ή ακόμα και την θέληση να ασχοληθούν με αυτό το συγκεκριμένο πρόβλημα; Ελάχιστοι. Οι περισσότεροι από αυτούς που γνωρίζω, ή που δεν δίνουν καμία σημασία, ή που αναλώνονται σε φωνές, ή που ξοδεύουν περιουσίες στην προσπάθεια τους να «χώσουν» τα γράμματα με το ζόρι στο κεφάλι των παιδιών τους. Σχεδόν κανείς δεν προσπαθεί να ανακαλύψει τα σημεία κλειδιά που θα τους επιτρέψει να εντοπίσουν το πραγματικό πρόβλημα και κατ’ επέκταση, να προσδιορίσει την λύση του. Πολύ περισσότερο δε, αποφεύγουν την επίσκεψη σε έναν ειδικό που θα τους βοηθήσει. Βέβαια, η πλειοψηφία θεωρεί ότι οι «ειδικοί» υπάρχουν μόνο για παιδιά με ειδικά προβλήματα. Άκουσα γονιό σε μια τέτοια συζήτηση να λέει: «δεν είναι καθυστερημένο για να το πάω σε ειδικό, τεμπέλης είναι». Μια καθ’ όλα λάθος αντιμετώπιση του θέματος, καθοδηγούμενη και πάλι από το «εγώ» του γονιού που θεωρεί ότι γνωρίζει καλύτερα. Βέβαια, σε αυτές τις περιπτώσεις εισέρχονται κι άλλοι παράγοντες, όπως αυτοί που έχουν να κάνουν με την ευρύτερη κοινωνική εικόνα του γονιού. «Τι θα πει ο κόσμος», «δεν θα με κάνεις εσύ ρεζίλι»…, φράσεις που λίγο πολύ έχουμε ακούσει όλοι μας. Δεν γινόμαστε ρεζίλι επειδή το παιδί μας δεν έφερε 20 ή επειδή το παιδί μας δεν θέλει να γίνει δικηγόρος ή επειδή δεν θέλει να αναλάβει τα ηνία της επιχείρησης που φτιάξαμε γιατί εμείς το θέλαμε ή ακόμα γιατί θέλει να παντρευτεί ένα πρόσωπο που δεν ανταποκρίνεται στις δικές μας προδιαγραφές του ιδανικού συντρόφου.

Σε ότι αφορά το μέλλον και την επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών μας, αλλά και σε ότι αφορά την προσωπική τους ευτυχία, εμείς οι γονείς πρέπει να παραμερίζουμε το «εγώ» μας και να μη ξεχνάμε ότι τα παιδιά μας δεν μπορούν να λειτουργούν ως φυσική εξέλιξη των όποιων προσωπικών μας φιλοδοξιών σε σχέση με τις σπουδές τους και τις μετέπειτα επιλογές τους. Άλλο το «συμβουλεύω» και άλλο το «επιβάλω». Τα μόνα σημεία για τα οποία πρέπει να ανησυχούμε, είναι για το αν τα παιδιά μας θα γίνουν σωστοί άνθρωποι και αυριανοί υπεύθυνοι πολίτες και να θυμόμαστε ότι ο σωστός άνθρωπος και ο υπεύθυνος πολίτης, δεν προτάσσει το «εγώ».

Σε ένα παιδί μπορείς να δώσεις όλα τα αγαθά του κόσμου, αλλά αν το υποχρεώσεις να απαρνηθεί την καρδιά του και παραβλέψεις τις ικανότητες και δεξιότητες του, θα το κάνεις δυστυχισμένο στα σίγουρα. Δουλειά μας είναι να βοηθάμε τα παιδιά μας να ανακαλύπτουν τις ικανότητες τους, να τα στηρίζουμε και να τα μάθουμε να ανοίγουν τους δικούς τους δρόμους μέσα στη ζωή.

Φιλοκτήτης