Χθες η παρέλαση αύριο τι;

Η αναζωπύρωση συμπεριφορών όχλου είναι μια σοβαρή παρενέργεια της  οικονομικής κατάστασης που επικρατεί.  Χθες οι παρελάσεις. Αύριο τι;

Η «Ψυχολογία των μαζών», το κλασικό έργο που ο γιατρός και κοινωνικός αναλυτής Γκυστάβ Λε Μπον έγραψε στα τέλη του 19ου αιώνα, είναι όσο ποτέ επίκαιρο. Ο όχλος χαρίζει στο άτομο το αίσθημα μιας ακατανίκητης δύναμης. Ο μετέχων σε όχλο αποκτά μια συλλογική ψυχή που υπόκειται στον νόμο της νοητικής ενότητας ενός δρώντος πλήθους. 

Η ανωνυμία μέσα στον όχλο και η διάχυση της ατομικής ευθύνης ελευθερώνουν ένστικτα που αν ήταν μόνο του το άτομο θα λογόκρινε. Χάνοντας την κρίση και τη βούλησή του περιέρχεται σε μια ειδική κατάσταση υποβολής, θυμίζοντας τη σαγήνη που ασκεί ο υπνωτιστής στον υπνωτισμένο.

Το άτομο μέσα στον όχλο μεταμορφώνεται σε ένα εύπιστο, ευμετάβλητο, παρορμητικό πλάσμα, ικανό για κάθε ακρότητα, έχοντας θυσιάσει τα όποια οφέλη του ορθού λόγου. Σε κλάσματα δευτερολέπτου η συμπάθεια γίνεται λατρεία και η αντιπάθεια μίσος.

Ο όχλος επιτρέπει την είσοδο στη βαρβαρότητα. Τα είδαμε χθες στις ειδήσεις.

Ας μη γελιόμαστε όμως: Τη βαρβαρότητα αυτή, με άλλες μορφές, εξέθρεψε το ίδιο το κρατούν σύστημα. Ας αναλογισθούμε τις αβυσσαλέες ανισότητες που άφησε να αναπτυχθούν στους κόλπους του. Μια κοινωνία ανάλγητη που απαθής μέρα τη μέρα έβλεπε το κράτος δικαίου να αποδυναμώνεται δίχως κανένα αντανακλαστικό περιφρούρησης πολύτιμων κοινωνικών αγαθών, όπως η αλληλεγγύη, η αδελφότητα, η προστασία του αδυνάτου. Αγαθά που βαθμιαία θρυμματίστηκαν ως την πλήρη εξαφάνισή τους, αφήνοντας μια χώρα έρμαιο στη βαρβαρότητα των αγορών αλλά και του εαυτού της. Ο άκρατος ατομικισμός και καταναλωτισμός κακοποίησαν την ίδια την υπόθεση της σκέψης και του πολιτισμού.

Βέβαια δεν υποθάλπεις την αυτοδικία, ούτε είσαι «ένοχος λαϊκισμού», όταν επιχειρείς, όχι να δικαιολογήσεις, αλλά να εξηγήσεις ορισμένα φαινόμενα. Είναι ένα ακόμα θλιβερό σύμπτωμα που πριν από κάποιες δεκαετίες μονό ,οδήγησε τον πλανήτη στο ολοκαύτωμα του παγκοσμίου πολέμου ,όταν η φτώχια , η αβεβαιότητα , η ανασφάλεια , γίνονται όχημα αλλοτρίωσης της ανθρώπινης προσωπικότητας που χάνει ασυνείδητα να βρει μια ομάδα να “ακουμπήσει “ τα προβλήματα της και να τα ενώσει με των άλλων ,σε μιαανελπιδα προσπάθεια που δεν ελέγχεται πάντα από την συνείδηση να βγει από τα αδιέξοδα της ….

 Σκίζω τα ρούχα μου από οργή. Δεν νίκησε ο όχλος εχθές. Νίκησε μία μερίδα ανθελλήνων που δυστυχώς δρα υπόγεια εδώ και χρόνια. Τους ξέρουμε.......... απομονώστε τους.

Ιωσηφ